Gıda Güvenliği ve Gençlerin Tarımdan Uzaklaşması: Çözüm Yolları
Gıda güvenliği, iklim krizi ve artan nüfus, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği ve arz güvenliği gibi konular, tarım sektörünün geleceğini tehdit ediyor. Gençlerin tarımdan uzaklaşması, bu sorunların çözümünü zorlaştırıyor. Tarımsal üretimi kim yapacak sorusu, günümüzde daha da önem kazanıyor.
Tarımda Yaş Ortalaması ve Gençlerin Uzaklaşması
Dünya genelinde çiftçilerin yaş ortalaması 55’in üzerinde. Avrupa Birliği’nde çiftçilerin yalnızca %10-15’i 40 yaşın altında. Türkiye’de ise 2024 itibarıyla çiftçilerin yaş ortalaması 59 olarak tahmin ediliyor. TÜİK verilerine göre, tarımda çalışanların %70’inden fazlası 45 yaş ve üzeri. Gençlerin tarımdan uzaklaşması, bu durumu daha da kritik hale getiriyor.
Gençler, geleceği öngörebilmek ve yaşamlarını kurabilmek istiyor. Ancak tarım, artan maliyetler, düşük kâr marjları ve pazar belirsizliği gibi çok katmanlı riskler içeriyor. Kazanç belirsizliği, gençlerin tarımdan kaçmasının başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Tarımın geri kalmış bir uğraş olarak görülmesi, gençlerin sektöre olan ilgisini azaltıyor.
Tarımın Modernleşmesi ve Gençlerin Çekilmesi
Tarım modernleşmediği sürece gençlerin gözünde bir kariyer olarak değer bulmuyor. Geleneksel yöntemlerin hâlâ yaygın olması, gençlerin tarıma olan ilgisini azaltıyor. Dijital tarım teknolojileri, gençlerin erişimine kapalı. Yetersiz teknoloji ve altyapı, gençleri cezbetmiyor. Kırsalda geleneksel aile yapısı içinde söz hakkı alamayan gençler, büyük şehirlere yöneliyor.
Toplumsal baskı, gençlerin tarımdan uzaklaşmasında önemli bir rol oynuyor. Kırsal alanda, TV’lerdeki dizi ve programların etkisiyle bu baskı daha da hissediliyor. Mirasla bölünen topraklar, üretim için yeterli ölçek elde edilmesini engelliyor. Tarıma hevesli gençler, mülkiyet ve kredi gibi engellerle karşılaşıyor.
Geleceğin Tarımı ve Gençlerin Rolü
2025 yılı tarım trendlerinde otomasyon, yeni nesil teknoloji ve sürdürülebilirlik gibi konular ön plana çıkıyor. Z ve Alfa kuşağı, bu dönüşümün gerçekleşmesi için kritik öneme sahip. Gençleri tarımla buluşturmak, geleceğin tarımını inşa etmek için şart. Tarım 5.0 çağı, gençler olmadan yazılamaz.
Gençleri tarımla barıştırmak için dijitalleşme şart. Yazılım, veri bilimi ve robotik gibi alanlardan gelen gençler, tarım girişimciliği ve tarım teknolojileri için kuluçka merkezlerinde desteklenmeli. Tarım meslek liseleri ve inovasyon merkezleri, daha nitelikli hale getirilmeli.
Genç Çiftçilere Destek ve Tarımın Çekiciliği
Genç çiftçilere yönelik hazine arazilerinin tahsisi, toprak bankacılığı ve ortak üretim kooperatifleri gibi sistemler geliştirilmelidir. İstekli gençlerin araziye ve finansmana erişimi kolaylaştırılmalıdır. Başarılı genç çiftçiler, medya ve sosyal medyada daha görünür olmalı. Bu sayede tarımın prestiji artırılabilir.
Tarım, sadece bir üretim biçimi değil; aynı zamanda girişimcilik ve çevresel farkındalık alanı olarak sunulmalıdır. Kadınların tarıma katılımı için özel fonlar ve teşvikler sağlanmalıdır. Tarımın geleceği, kadınların katkısıyla şekillenecektir.
Sonuç: Tarımın Geleceği ve Gençlerin Önemi
Tarım, yalnızca sorunlarla değil, çözümle ve başarıyla anlatılmalıdır. Şehir tarımı, dikey tarım ve topluluk bahçeleri gibi modellerle şehirli gençler de tarıma çekilmelidir. Avrupa Birliği, gençleri tarım sektörünün taşıyıcı ana kolonu olarak görmeye devam ediyor.
Tarımın geleceği, gençlerin katılımıyla şekillenecektir. Bugünden harekete geçmezsek, geleceğimizi kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabiliriz. Tarımsal üretim, sadece bir geçim meselesi değil; gezegenin geleceğiyle doğrudan ilgili bir varoluş meselesidir.