Türkiye İhracat Hedefleri ve Rekabet Gücü Üzerine Değerlendirmeler
Türkiye, 2024 yılı için 267 milyar dolarlık mal ihracat geliri hedefi belirlemişti. Ancak yüksek enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle bu hedef 264 milyar dolara çekildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçıların karşılaştığı zorlukları dile getirdi. Gültepe, maliyetler ile döviz kuru arasındaki makasın açılmasının, özellikle emek yoğun sektörlerde rekabetçiliği zayıflattığını belirtti.
İhracatçıların Karşılaştığı Zorluklar
Mustafa Gültepe, üretim maliyetlerinin dolar bazında Asya’daki rakiplerden yüzde 40-50, Avrupa’daki bazı ülkelerden ise yüzde 15-20 daha pahalı olduğunu ifade etti. Bu durum, hazır giyim, tekstil ve deri gibi emek yoğun sektörlerde pazar kayıplarına neden oldu. Gültepe, “Bu konuyu yıl boyunca her fırsatta ve her platformda dile getirmeye çalıştık” dedi.
Gültepe, 2025 yılı için kamuya beklentilerini de aktardı. “İhracatçı için kısa vadede girdi maliyetleriyle döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmüyor” ifadesini kullandı. Ayrıca, emek yoğun sektörlerde işverenin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması gerektiğini vurguladı.
Kur ve Enflasyon İlişkisi
TİM Başkanı, enflasyonla döviz kurunun paralel hareket etmesi gerektiğini belirtti. “2024’te ülkemizde dolar kurundaki yıllık artış yüzde 20 bile değil. Enflasyon ise yüzde 45 düzeyinde” diyerek, bu makasın kapanması gerektiğini ifade etti. Orta ve uzun vadede verimliliği artırmanın önemine dikkat çekti.
Gültepe, “İhracatçılar hiçbir zaman yüksek kur gibi bir talepte bulunmadı. Biz sadece enflasyonla kurun paralel hareket etmesini istiyoruz” dedi. Bu durum, ihracatçıların rekabet gücünü artırmak için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Küresel Pazar ve Rekabetçilik
Gültepe, Avrupa'daki durgunluğun ihracat üzerindeki etkilerini değerlendirdi. “İhracatımızı ivmelendirmenin yolu geçen yıl zayıflayan rekabetçiliğimizi yeniden güçlendirmekten geçiyor” dedi. Girdi maliyetleri ile kur arasındaki makasın daralması gerektiğini vurguladı.
Hazır giyim ve deri sektörlerinde toparlanmanın 2025’in ikinci yarısından önce olmasının zor olduğunu belirtti. “Mevcut koşullarda bu sektörlerde bir toparlanmanın çok fazla ihtimal dahilinde olmadığını söylemek durumundayım” ifadesini kullandı.
ABD Politikalarının Etkisi
ABD seçimlerinin ardından, Trump’ın politikalarının Türk ihracatçısı için riskler ve fırsatlar yaratabileceği değerlendiriliyor. Gültepe, “Trump’ın yerli üretimi desteklemek için korumacılık önlemlerini artırması bekleniyor” dedi. Bu durumun ihracat üzerinde olumsuz etkiler yaratma riski bulunduğunu ifade etti.
Ancak Gültepe, “Her şeye rağmen yeni dönemde de ABD’ye ihracatımızı artırmak için her türlü çabayı göstermeye devam edeceğiz” diyerek, ihracat hedeflerinin sürdürülebilirliğine vurgu yaptı.
Mısır’a Yatırım Kaydırma Nedenleri
Hazır giyim sektöründeki bazı firmaların Mısır’a kaydırdığı yatırımların nedenleri arasında üretim maliyetlerinin cazip düzeylerde olması yer alıyor. Gültepe, “Mısır ile ABD arasındaki serbest ticaret anlaşması firmalara önemli bir avantaj sağlıyor” dedi. Bu durum, Türkiye’nin yatırım ortamını iyileştirmesi gerektiğini gösteriyor.
Gültepe, “Mısır’a giden firmaların geri dönmesi için öncelikle ülkemizde yatırım ortamının iyileştirilmesi gerekiyor” ifadesini kullandı. Üretim maliyetlerinin makul seviyelere gelmesi gerektiği vurgulandı.
2025 Hedefleri ve Pazar Stratejileri
TİM, 2025 yılında hedef pazarlarını belirlemek için çalışmalarını tamamladı. Gültepe, “2024 yılında 58 ülkeye 117 ticaret ve 18 alım heyeti düzenledik” dedi. 2025 yılında bu sayının artırılması hedefleniyor.
Ayrıca, e-ticaret heyetlerinin de hız kesmeden devam edeceği belirtildi. Türk Hava Yolları’nın (THY) doğrudan uçuş hattı açtığı Avustralya-Sydney'e ve Çin’e de heyet planlandığı ifade edildi. Bu stratejiler, Türkiye’nin ihracatını artırma hedeflerine katkı sağlayacak.