Yunanistan'ın Ege Denizi'ndeki Karasuları ve Türkiye'nin Tepkisi
Yunanistan’ın Ege Denizi’nde karasularını 12 mile çıkarma girişimi, Türkiye'de büyük bir tepkiyle karşılandı. Bu durum, 1995 yılında TBMM gündemine taşındı ve alınan karar, 'Casus Belli' olarak adlandırıldı. Türkiye, Yunanistan'ın bu adımını savaş nedeni sayarak, hükümete tüm yetkilerin verilmesini kararlaştırdı.
Casus Belli Kararı ve Tarihsel Arka Plan
Yunanistan’ın Ege Denizi’nde karasularını 12 mile çıkarma girişimi, ilk olarak 8 Haziran 1995’te TBMM gündemine taşındı. Bu adım, Türkiye tarafından ‘savaş nedeni’ olarak değerlendirildi. TBMM Başkanvekili Kamer Genç’in yönettiği oturumda oy birliği ile alınan karara “Casus Belli” adı verildi. Kararda, “Yunanistan karasularını 6 milin üzerine çıkarırsa, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine, askeri olanlar da dahil, tüm yetkiler verilmiştir” denildi.
Bu karar, dönemin siyasi figürleri tarafından desteklendi. DYP’li Turhan Tayan, İhsan Saraçlar ve Nevzat Ercan, CHP’li Abdülkadir Ateş, ANAP’lı Hasan Korkmazcan, dönemin RP’li 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, DSP’li Hüsamettin Özkan ve BBP’li Ökkeş Şendiller’in imzaları bu kararda yer aldı. Ancak, TMMM eski Başkanı AKP’li Bülent Arınç, 10 yıl sonra bu kararı kaldırılmasını istedi. Bu talep, büyük tepkiyle karşılandı ve 30 yıl önce alınan karar hâlâ yürürlükte.
Ege Denizi'nde Karasularının Tarihsel Gelişimi
Kararda, Ege’deki dengelerin 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması ile kurulduğu ifade edildi. O tarihte her iki ülkenin karasuları 3 deniz mili olarak belirlenmişti. Açık deniz alanları da Ege’nin yüzde 70’ini oluşturuyordu. Yunanistan, 8 Ekim 1936’da karasularını 6 deniz miline çıkararak, Ege’nin yüzde 43,68’ini egemenliği altına almıştır. Bu durum, Türkiye’nin stratejik konumunu da etkilemiştir.
1964 yılında 6 mile çıkarılan Türk karasuları ise Ege’nin yaklaşık yüzde 7’lik bölümünü kapsamaktadır. Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkarmak istemesi, Ege’nin yaklaşık yüzde 72’sini egemenliği altına almasına yol açacaktır. Türkiye’nin, dünya denizlerine Yunan karasularından geçerek ulaşmasına izin vermesi asla düşünülemez. TBMM, Yunanistan’ın karasularını 6 milin ötesine çıkarması durumunda, ülkenin hayati menfaatlerini muhafaza ve müdafaa için hükümete tüm yetkilerin verilmesini kararlaştırmıştır.