Esen Kart Projesi: Depremzedelerin Yardım Sürecindeki Sorunlar
6 Şubat’ta gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremde mağdur olan vatandaşlara yönelik 2023 yılında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve Kızılay iş birliğinde Esen Kart projesi başlatıldı. Projenin amacı konteyner kentlerde kalan depremzedelerin gıda harcamaları yapabilmelerini sağlamaktı. Ancak, projeye dair yaşanan sorunlar, depremzedelerin yaşamlarını olumsuz etkiledi.
Depremzede vatandaşlara toplamda 69 bin 289 Esen Kart dağıtıldı. 2023 yılında 3 bin TL yatırılan kart ücreti, 2024’te 4.500 TL’ye çıkartıldı. Ancak, Esen Kart Projesi, geçen yıl Kızılay tarafından sonlandırıldı. Projeyi AFAD yürütmeye devam etti fakat yardımlar peyderpey kesildi.
Yardımların Kesilmesi ve Tepkiler
Ocak ayında, kartına yardım parası yatmayanların şikayetleri yoğunlaştı. Vatandaşlar depremin etkileri hâlâ devam ederken resmi bir açıklama yapılmadan yardımların kesilmesine internet üzerinden şikayetlerini bildirerek tepki gösterdi. Bir vatandaş “Esen Kart’a bu ay ödeme yapılmadı. Nedenini öğrenebilir miyim? Başka gelirim yok engelliyim” ifadelerini kullanırken, başka bir vatandaş derdini şöyle anlattı: “Sebepsizce, bir açıklama yapmaya bile gerek duyulmadan kartımıza ödeme kesildi yani iptal edildi. İhtiyacımız var, ben ve ailem perişan durumdayız.”
Bu durum, depremzedeler arasında büyük bir huzursuzluk yarattı. Kart yardımı kesilen bir depremzede, birinci derece şehit yakını olduğunu ifade ederken, başka bir yorumda vatandaş, “Konteynerde kalan burada çok kişi var; evi olan, arabaları olan, başkasının adına oturan ve her şeyden faydalanan çok kişi var. Asıl ihtiyaç sahibinin yardımını kesiyorlar, diğerleri alıyor” diyerek içini döktü.
Ekonomik Zorluklar ve Yardım Kesintileri
Depremzedeler yeni yılla birlikte yardımların kesilmesine dair şikayetlerini artırdı. 2025, ‘Aile Yılı’ ilan edildi ama tasarruflar emekli, asgari ücretli ve depremzededen yapıldı. Milyonlarca aile ekonomik açıdan oldukça zor koşullara mahkum edildi. Şirketlerin Kurumlar Vergisi affedilirken, emekliye yüzde 15.75, asgari ücretliye yüzde 30 zam yapıldı.
Depremzedenin kira desteği durduruldu, Esen Kart yardımları kesildi. 4 milyonun üzerinde dar gelirli haneye sağlanan 850 TL ile 1250 TL arasındaki destek ödemeleri de kesildi. Bu durum, depremzedelerin yaşam standartlarını daha da zorlaştırdı ve birçok aileyi zor durumda bıraktı.
AFAD ve Kızılay Arasındaki Belirsizlikler
AFAD ve Kızılay ortaklığında yürütülen Esen Kart projesinden geçen yıl Kızılay çekildi. Bu süreçte bazı kartlar kapatıldı. Bazı kartlara ise yardım paraları yatmadı. Bir vatandaş yürütülen sürece yönelik tepkisini şöyle ifade etti: “Esen Kart durdu. Neden durduğunu öğrenebilir miyiz? AFAD Kızılay diyor, Kızılay da AFAD diyor. Konteynerde yaşıyoruz ve asgari ücretle çalışıyoruz.”
Bu belirsizlik, depremzedelerin yaşadığı zorlukları artırdı. 6 kişilik aileye Esen Kart neden durduruldu? Hiç kimse bilmiyor mu? Bu sorular, depremzedelerin yaşadığı çaresizliği gözler önüne seriyor. Yardımların kesilmesi, depremzedelerin yaşamlarını daha da zorlaştırıyor.